جوشن کبیر، دعایی سرشار از زیبایی
تاریخ انتشار: ۲۱ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۰۱۳۲۶
این دعا از نظر ادبی و زیبایی شناختی نیز متنی والا و فاخر است.
در گفتوگو با حجتالاسلام دکتر حسن خرقانی، دانشیار گروه علوم قرآنی و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی این دعا را از منظر زیبایی شناسی مورد بررسی قرار دادیم.
دکتر خرقانی در ابتدا در مورد این دعای گرانسنگ میگوید: جوشن کبیر از امام موسی بن جعفر(ع) از پدرشان امام جعفر صادق(ع) و ایشان از پدرشان امام سجاد(ع) و ایشان از طریق امام حسین(ع) از امام علی(ع) نقل کردهاند که این دعا را رسول خدا(ص) به عنوان سری از اسرار الهی به او آموختند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
او اضافه میکند: دعای جوشن کبیبر در برخی متون دعایی به نقل از معصومان(ع) ثبت شده و کفعمی متوفای سال ۹۰۵ قمری آن را نقل میکند. او در مقدمه کتابش تصریح میکند که استعاذات، دعاها، تسبیحات و زیاراتی را که در کتابش گرد آورده همه از آل طه و یس است و از الفاظ نیکو و معانی کهنگی ناپذیری برخوردار است و از کتابهایی که مورد اعتماد، صحیح و مأمور به تمسک هستند، برگرفته شدهاند. تعبیر علامۀ مجلسی نیز چنین است که از ادعیة معروفه دعای جوشن کبیر است که از رسول اکرم(ص) روایت شده و آن را گروهی از متأخران اصحاب ما رضوان الله علیهم روایت کردهاند. مقدمهای هم که کفعمی برای فضیلت این دعا ذکر کرده است خود نشان دهنده شهرت این دعاست.
توحید در دعای جوشن کبیر
دانشیار گروه علوم قرآنی و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی تصریح میکند: دعای جوشن کبیر در وامگیری و الهامگیری از قرآن، مرتبهای بالا دارد زیرا این دعا صبغهای توحیدی دارد و خداوند را به نامهای نیکویش میخواند و از آن سو قرآن توحیدمحور است و سراسر آن به افعال و صفات الهی آراسته است. به طور نمونه فراز 41 از دعا به طور صریح اقتباس از قرآن است: «یَا مَنْ أَضْحَکَ وَ أَبْکَی یَا مَنْ أَمَاتَ وَ أَحْیَا یَا مَنْ خَلَقَ الزَّوْجَیْنِ الذَّکَرَ وَ الْأُنْثَی» و از این آیات کریمه برگرفته شده است: «وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَک وَأَبْکَی. وَأَنَّهُ هُوَ أَمَاتَ وَأَحْیَا. وَأَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَیْنِ الذَّکَرَ وَالْأُنثَی» (نجم: ۴۳ ـ ۴۵). نیز «یَا قَابِضُ یَا بَاسِطُ»(بند ۲۹) و «یَا قَابِضَ کُلِّ شَیْءٍ وَ بَاسِطَهُ» (بند ۹۴). الهام گرفته از: «وَ اللَّهُ یَقْبِضُ وَ یَبْصُطُ» (بقره: ۲۴۵) است.
حجتالاسلام خرقانی اضافه میکند: طبق آنچه از معصومان(ع) رسیده پس از قرآن؛ شیواترین، رساترین و زیباترین کلام دعای جوشن کبیر است. رسول اکرم(ص) سرآمد سخنوران عرب بود و همگان به فصاحت آن حضرت اعتراف داشتند. امیرمؤمنان(ع) نیز میفرماید: «ما امیران کلامیم، سخن در ما ریشه دارد و شاخسارش بر ما سایه افکنده است». بنابراین معانی بالا و سبک والای دعا که آن را متمایز سازد، میتواند نشان از صدور آن از معصوم باشد. به نظر من دعای جوشن کبیر آن قدر شیوا، رسا و زیباست که انشای آن در توان شخصی عادی نیست.
او به مباحث زیبایی شناختی این دعا نیز اشاره کرده و توضیح میدهد: نکات زیبایی شناسی فراوانی در دعای جوشن وجود دارد مانند: تکرار، جناس، سجع، توازن، مراعات نظیر، تضاد و ترتیب که در حوزۀ علم بدیع داخل است. یکی از این موارد تکرار است. مقتضای حال در دعا و ارتباط با موجودی فراتر و برتر از خود، با گفتوگو و پیامرسانی به انسانی دیگر، تفاوت دارد. آنجا مقامِ سخن گفتن با محبوب است که هرچه به درازا کشد، دلپذیرتر مینماید.
جوشن کبیر، دعایی سرشار از زیبایی
این پژوهشگر علوم دینی تشریح میکند: تکرار در سبک مذهبی فراوان است و به ویژه در دعا نمود گستردهای دارد. فواید تکرار در دعا به دعاکننده باز میگردد زیرا او به دنبال مجال و حال و هوایی است تا ارتباط خود را با پروردگار برقرار سازد و فضایی روحانی پدید آورد تا او را متوجه ضعف خود و عظمت خالق گرداند. تکرار با یادآوری صفات نیکوی الهی و پای فشردن بر آمرزش خواهی و خواسته خواهی موجب جلب رضای الهی و لطف و رحمت وی میشود.
دکتر خرقانی با بیان عبارت «سُبْحانَک یا لا اِلهَ إلاّ اَنْتَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ خَلِّصْنا مِنَ النّارِ یا رَبِّ» عنوان میکند: یکی از ابعاد زیبایی در دعای جوشن کبیر، تکرارهای گستردۀ ادبی است. از جمله در این دعا، عبارت «سُبْحانَک یا لا اِلهَ إلاّ اَنْتَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ خَلِّصْنا مِنَ النّارِ یا رَبِّ» صد مرتبه و پس از هر بند دعا تکرار میشود. هنگامی که این عبارت، دسته جمعی خوانده شود، سرود مذهبی زیبایی اجرا میشود. با توجه به تفاوت نامهایی که در هر بند خداوند با آنها خوانده میشود این سخن ناظر به آن نامها میتواند باشد. به طور مثال وقتی در بند 12 گفته میشود: «یَا عَلامَ الْغُیُوبِ یَا غَفَّارَ الذُّنُوبِ یَا سَتَّارَ الْعُیُوبِ یَا کَاشِفَ الْکُرُوبِ...» سپس گفته میشود: «سُبْحانَک یا لا اِلهَ إلاّ اَنْتَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ خَلِّصْنا مِنَ النّارِ یا رَبِّ» یعنی پاک و منزهی!ای تویی که چنین صفات نیکوی داری: دانای غیب، آمرزندۀ گناهان و... هستی و نیز چنین هستی که جز تو خدایی نیست، به فریادمان رس و از آتش قهرت رهایی بخشای پروردگار من». دو نام دیگر الهی نیز در این «تکرار» میآید: «إله» و «ربّ» و به این ده صفت افزوده میشود.
دانشیار گروه علوم قرآنی و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی ادامه میدهد: در سراسر دعای جوشن کبیر توازن وجود دارد و در هر بند تمامی عبارات به موازات هم هستند و این اعتدال به گونهای معجزهآسا به صورت دقیق و بدون تکلف و روان مشهود است و تمامی بندها در آهنگین و نظامدار بودن در اوج زیبایی خود قرار دارند. به این فقرات در بند 79 نگاه کنید: «یَا مَنْ لا شَرِیکَ لَهُ وَ لا وَزِیرَ یَا مَنْ لا شَبِیهَ لَهُ وَ لا نَظِیرَ»؛ «یَا رَازِقَ الطِّفْلِ الصَّغِیرِ یَا رَاحِمَ الشَّیْخِ الْکَبِیرِ یَا جَابِرَ الْعَظْمِ الْکَسِیرِ. شمار واژگان و حتی حروف آنها کاملاً برابر است و از نظر معنایی نیز گاه مقابله و معادله صورت گرفته است. به طور مثال میبینیم «شیخ» در برابر «طفل» و «کبیر» در برابر «صغیر» قرار گرفته است.
جوشن کبیر دعایی با توازن آوایی و معنایی و چینشی حکیمانه
او عنوان میکند: در دعای جوشن هر ده امری که کنار یکدیگر قرار گرفتهاند، تنها توازن آوایی، آنها را به هم پیوند نداده است، بلکه از نظر معنا نیز میانشان روابط معنایی و پیوندهای استواری برقرار است و مصادیق مراعات نظیر در میان آنها فراوان است. البته ممکن است این روابط دو به دو یا چند به چند باشد و گاه تمامی ده صفت را فراگرفته باشد. به طور نمونه در بند 4 داریم «یَا مَنْ لَهُ الْعِزَّةُ وَ الْجَمَالُ یَا مَنْ لَهُ الْقُدْرَةُ وَ الْکَمَالُ یَا مَنْ لَهُ الْمُلْکُ وَ الْجَلالُ» عزت، قدرت و ملک و از آن سو جمال، کمال و جلال، از یک مجموعه هستند. یا در بند 26 «یَا رَبَّ الْبَیْتِ الْحَرَامِ یَا رَبَّ الشَّهْرِ الْحَرَامِ یَا رَبَّ الْبَلَدِ الْحَرَامِ یَا رَبَّ الرُّکْنِ وَ الْمَقَامِ یَا رَبَّ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ یَا رَبَّ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ یَا رَبَّ الْحِلِّ وَ الْحَرَامِ» در این فراز نیز واژگان به کار رفته در آن همه در یک حوزه قرار دارند و به فریضۀ حج مربوط هستند.
یا در بند 59 میخوانیم «یَا حَبِیبَ مَنْ لا حَبِیبَ لَهُ یَا طَبِیبَ مَنْ لا طَبِیبَ لَهُ یَا مُجِیبَ مَنْ لا مُجِیبَ لَهُ یَا شَفِیقَ مَنْ لا شَفِیقَ لَهُ یَا رَفِیقَ مَنْ لا رَفِیقَ لَهُ یَا مُغِیثَ مَنْ لا مُغِیثَ لَهُ یَا دَلِیلَ مَنْ لا دَلِیلَ لَهُ یَا أَنِیسَ مَنْ لا أَنِیسَ لَهُ یَا رَاحِمَ مَنْ لا رَاحِمَ لَهُ یَا صَاحِبَ مَنْ لا صَاحِبَ لَهُ» «حبیب»، «طبیب»، «مجیب»، «شفیق»، «رفیق»، «مغیث»، «دلیل»، «انیس»، «راحم»، و «صاحب» تمامی در یک حوزۀ معنایی قرار دارند؛ چه آنکه دوست، پزشک، پاسخ دهنده، دلسوز، یار، فریادرس، راهنما، همدم، ترحمکننده، و همراه کسانی هستند که کمککار انسان و دوست دار او هستند و انسان در تنهایی و مشکلات به آنان پناه میبرد.
دکتر خرقانی تاکید میکند: چینش میان فقرات و صفات در دعای جوشن نیز جای بحث و کاوش دارد. این چینش حکیمانه و حسن ترتیب را با دقت نظر و بررسی چگونگی ترتیب صفات مذکور میتوان مشاهده کرد. در بند 42 داریم «یَا مَنْ فِی الْمَمَاتِ قُدْرَتُهُ یَا مَنْ فِی الْقُبُورِ عِبْرَتُهُ یَا مَنْ فِی الْقِیَامَةِ مُلْکُهُ یَا مَنْ فِی الْحِسَابِ هَیْبَتُهُ یَا مَنْ فِی الْمِیزَانِ قَضَاؤُهُ یَا مَنْ فِی الْجَنَّةِ ثَوَابُهُ یَا مَنْ فِی النَّارِ عِقَابُهُ» نخست مرگ آمده سپس قبور و آنگاه قیامت و حساب و میزان و سرانجام نیز جنت و نار. یا در بند 66 «یَا مَنْ خَلَقَنِی وَ سَوَّانِی یَا مَنْ رَزَقَنِی وَ رَبَّانِی یَا مَنْ أَطْعَمَنِی وَ سَقَانِی ... یَا مَنْ أَمَاتَنِی وَ أَحْیَانِی» ابتدا آفرینش انسان و سامان بخشی خلقت او آمده است. سپس روزی و تربیت. نخست غذا خوردن آمده و سپس نوشیدن. در آخر کار هم میراندن و آنگاه رستاخیز و زنده ساختن مردگان.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: دعای جوشن کبیر دعای جوشن ال ح ر ام ال غ و ث
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۰۱۳۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سفر به دنیای زیبایی و ابتکار؛ تور سوئیس با ما
شهرهای تاریخی و مدرن سوئیس نیز با معماری زیبا، فعالیتهای فرهنگی و هنری پرآوازه و فضاهای گردشگری پرطرفدار، بازدیدکنندگان را شگفتزده میکنند. تورهای سوئیس به شما فرصت میدهند تا با تمامی این زیباییها آشنا شوید و تجربهای فراموشناپذیر از سفر به این کشور داشته باشید.
آشنایی با فرهنگ و هویت سوئیسسوئیس، کشوری با تاریخ و فرهنگی بینظیر است که سالانه میلیونها گردشگر را به خود جذب میکند. فرهنگ سوئیس از تنوع و ثروت فراوانی برخوردار است. این کشور با زبانها، مذاهب و فرهنگهای مختلفی که در آن زندگی میکنند، به یک محیط فرهنگی پویا و پر از انگیزه تبدیل شده است. هنر، موسیقی، معماری و آداب و رسوم سوئیسی از تنوع و زیبایی فراوانی برخوردارند که گردشگران را به دیدن و تجربه آنها ترغیب میکنند. در تور سوئیس، شما فرصت خواهید داشت تا با تاریخ و فرهنگ چندپهلوی سوئیس آشنا شوید و از نزدیک جاذبههای بکر آن را لمس کنید.
جاذبه های شگفتانگیز سوئیس که نباید از دست دادکوهستانهای آلپ یکی از جذابیتهای اصلی سوئیس است که با زیبایی خاص خودشان، هر ساله گردشگران بسیاری را به سمت خود جذب میکنند. از جمله معروفترین مناطق کوهستانی سوئیس میتوان به Matterhorn، Eiger و Jungfrau اشاره کرد که با زیبایی منحصر به فرد خود مقصد بسیاری از علاقمندان به کوهنوردی و طبیعتگردی هستند. دریاچه ژنو، دریاچه لوزرن و دریاچه زوریخ معروفترین دریاچههای سوئیس هستند که مسافران را جادو میکنند. اما گشت و گذار در سوئیس به معنای محدود شدن به مناظر طبیعی نیست. شهرهای زیبا و تاریخی مانند زوریخ، ژنو و برن، با معماری خاص و فرهنگ متنوع خود، گردشگران را به سوی خود جذب میکنند.
سریعترین راه رزرو تور سوئیسقبل از اقدام به رزرو تور سوئیس، ابتدا، نیازها و تمایلات خود را برای سفر به سوئیس مشخص کنید. سپس به کمک یک آژانس معتبر و باسابقه در زمینه برگزاری تورهای سوئیس، اقدام به گرفتن ویزای توریستی سوئیس کنید. برای دریافت ویزای توریستی سوئیس یا همان ویزای شینگن، میبایست مدارک لازم اعم از مدارک شناسایی، مدارک شغلی، مدارک مالی و نامه تمکن مالی به زبان انگلیسی را ترجمه کرده و برای گرفتن وقت سفارت به آژانس ارائه دهید.
در این مسیر، انتخاب یک آژانس مسافرتی معتبر میتواند کمک زیادی به شما کند. مطمئن شوید که آژانس موردنظر دارای مجوز رسمی و بازخوردهای مثبت از مشتریان قبلی است. با مشاوران آژانس مسافرتی در مورد برنامه سفر، تورهای مختلف، هتلها و فعالیتهای ممکن در سفر به سوئیس صحبت کنید. سپس بر اساس تمام اطلاعات دریافتی، تور موردنظر را انتخاب کرده و رزرو کنید. توصیه میشود برای اخذ ویزای سوئیس حداقل 3 ماه زودتر اقدام کنید تا پروسه صدور ویزا به موقع و بدون مشکل برای شما انجام شود.
برای داشتن فرصتی استثنایی و تجربهی یک سفر رویایی به سوئیس، به تور سوئیس آریا کیا سفر مراجعه کنید و درباره خدمات بینظیر این مجموعه جزئیات لازم را به دست آورید.
چه موقع برای رزرو تور ارزان سوئیس اقدم کنیم؟با توجه به جذابیتهای فراوان سوئیس، اغلب اینگونه تصور میشود که سفر به این کشور هزینه زیادی دارد، اما با دقت و برنامهریزی مناسب، میتوانید یک تور ارزان سوئیس رزرو کنید. برخی از راهکارهای کاهش هزینه در سفر به سوئیس شامل جستجوی تورهای تخفیفدار، انتخاب هتلها و اقامتگاههای ارزان و برنامهریزی سفر توسط یک آژانس مجرب در زمینه برگزاری تورهای سوئیس است.
بهترین زمان سفر به سوئیسسوئیس در تمامی طول سال جذابیتهای خود را به بازدیدکنندگان ارائه میدهد، اما به دلیل شرایط آب و هوایی و فعالیتهای مختلفْ ممکن است بهترین زمان برای سفر برای هر شخص متفاوت باشد. به طور کلی، بهار و تابستان به عنوان بهترین زمانهای سفر به سوئیس شناخته میشوند، زیرا در این فصول هوا پایدارتر و گرمتر است و فعالیتهای طبیعی مانند پیادهروی در کوهستانها و بازدید از دریاچهها بیشتر انجام میشود. فصل زمستان نیز برای علاقهمندان به اسکی و ورزشهای زمستانی، زمانی عالی برای سفر به سوئیس است. اما برای کاهش هزینه و جلوگیری از شلوغی، میتوانید در ماههای خلوت سال با ترافیک کمتر گردشگر به سوئیس سفر کنید، مثلاً در ماههای آپریل و می.
راهنمای رزرو تور سوئیس؛ تور تک و تور ترکیبی سوئیسآژانسهای مسافرتی با انواع مختلفی از برنامهها و خدمات اقدام به برگزاری تورهای تک مقصد یا تورهای ترکیبی سوئیس و سایر کشورها میکنند. این برنامهها شامل تورهای متمرکز و تک مقصدی زوریخ هستند که به فرهنگ و تاریخ، طبیعتگردی، خرید و مد و تورهای ماجراجویانه تمرکز دارند و همگی شامل ترانسفر، اقامت در هتلهای معتبر، گشتهای شهری و بازدید از جاذبهها میشوند.
اگر به دنبال تجربهای چندگانه در سفر هستید، تورهای ترکیبی زوریخ با سایر کشورها گزینههایی بسیار جذاب را برای شما فراهم میکنند. این تورها میتوانند شامل تور زوریخ دوسلدورف وین، تور زوریخ پاریس، تور زوریخ آمستردام یا تور زوریخ رم باشند. در تورهای ترکیبی، بازدید از شهرهای شگفتانگیز دنیا به همراه گشت و گذار در مناظر و اماکن دیدنی و چشیدن طعم مطبوع غذاهای محلی هر شهر از خدماتی است که سفری جذاب را برای شما رقم خواهد زد.
تورهای ترکیبی این امکان را به شما میدهند تا از نزدیک با چندین فرهنگ و تجربه در یک سفر بهرهمند شوید، بنابراین با توجه به علایق و ذائقه خود، بهترین ترکیب را انتخاب کنید و سفری فراموشنشدنی را تجربه کنید. دریافت ویزای توریستی سوئیس، به شما امکان سفر به 26 کشور حوزه شینگن را خواهد داد و این فرصتی استثنایی برای رزرو تورهای ترکیبی سوئیس با سایر کشورهاست. برای اطلاع از جزئیات تور تک سوئیس و تورهای ترکیبی سوئیس، به وب سایت آریا کیا سفر مراجعه کنید و هرچه زودتر برای رزرو تور دلخواه خود اقدام کنید.
هزینه تور سوئیس چقدر است؟قیمت تور سوئیس ممکن است با توجه به زمان سفر، مدت زمان سفر، تعداد و سن افراد و خدماتی که تور ارائه میدهد متغیر باشد. همچنین فعالیتهای شما در طول سفر و خدمات اضافی که ممکن است دریافت کنید، میتواند روی هزینه تور سوئیس تاثیرگذار باشد. به طور کلی، هزینههای یک تور شامل موارد زیر میشود:
هزینه پروازهزینه بلیط هواپیما بستگی به مبدا، مقصد، فصل سفر و نوع پرواز (مستقیم یا ترانسفر) دارد.
هزینه تورشامل هزینه هتل، گشتهای شهری، ورودی به جاذبههای دیدنی و خدمات حملونقل است.
هزینه غذاهزینه وعدههای غذایی با توجه به انتخاب رستورانها، هتل و نوع غذاها متفاوت است.
هزینه بیمه مسافرتیبرای پوشش هزینههای ناشی از اتفاقات غیرمنتظره مانند بیماری یا حوادث.
هزینه تور به عوامل ذکر شده و سطح رفاهی که انتخاب کنید، متفاوت خواهد بود. به هر حال سفر به سوئیس ممکن است هزینهبر باشد و بهترین کار برای کاهش هزینه سفر به این کشور، رزرو تور سوئیس است. با رزرو تور و تقسیم شدن هزینههای مربوط به ترانسفر، گشت شهری، ورودی به جاذبهها و خدمات راهنمای محلی به صورت مشترک بین اعضای گروه؛ هزینههای خود را تا حد چشمگیری کاهش دهید.
برای رزرو تور سوئیس و برنامهریزی یک سفر راحت و بدون دردسر با کارشناسان فروش تور سوئیس تماس بگیرید یا با مراجعه به سایت آریا کیا سفر در خصوص تورهای موجود، امکانات و خدمات سفر، قیمت و شرایط اطلاعات کسب کنید.
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900187